پدر یحیی صبح ازل

میرزا عباس معروف به میرزا بزرگ پدر ازل و بهاء هفت اولاد ذکور داشت .

1- میرزا محمد حسن 2- میرزا حسین علی 3- میرزا موسیٰ کلیم 4- میرزا تقی پریشان 5- میرزا رضا قلی طبیب 6- میرزا یحییٰ صبح ازل 7- میرزا محمد قلی .

یحییٰ صبح ازل و بهاء به وسیله ملاعبدالکریم قزوینی به باب گرویدند.

زمانی که باب را به آذربایجان می بردند در بین راه قم و قزوین به محمد بِک رئیس مستحفظین باب رشوتی پرداخته با باب ملاقات کردند وقتی از طرف بابیه به ناصرالدین شاه حمله کردند هر دو برادر در ده کنجه بودند بها صبح ازل را با لباس درویشی به گیلان فرستاد بها در مزرعه (سرگلو) نزدیک سلیمانیه عراق اقامت داشت و در محضر شیخ عبدالرحمن حاضر می شد.

دولت عثمانی بها را با هفتاد و سه تن از یارانش به شهر عکا[1] فرستادند . میرزا یحییٰ را با سی و اندی نفر به قبرس اعزام داشتند .

بها به پیروانش دستور داد چند تن بابی که به دستور دولت عثمانی همراه وی بودند با حربه و ساطور هلاک سازند و امنای عثمانی بهاء و پیروان وی را به زنجیر کشیده و به زندان انداختند .

باب حاج محمدکریم خان را ابوجهل نامید و صبح ازل وی را ابوسفیان نام نهاد .

باب گفته ]اولین کسانی که به من ایمان آوردند نورمحمد (ص) و نورعلی (ع) بودند[ .

***

نقل از کتاب باب کیست و سخن او چیست (بابیه – ازلیه) اثر نورالدین چهاردهی – ویرایش و حواشی مسعود رضا مدرسی چهاردهی –  تهران – سال 1397 خورشیدی – نشر آفرینش

[1] . عکا = شهري  است  به  غربي  فلسطين  و ساحل  شرقي  بحرالروم . يونانيان  آن  را «پتولمايس» مي ناميدند. شرحبيل  آن  را فتح  کرد و معاويه  آن  را ترميم  نمود.