اثر : نورالدین چهاردهی

    اینك مرام نامه جمعیت آزادگان كه 16 ماده است ذیلاً درج مى‏شود:

    1- هوادارى از مشروطه و قانون اساسى و ایستادگى در جلو بازگشت استبداد.

    2- نشر معنى مشروطه در میان توده و آماده گردانیدن مردم براى مشروطه .

    3- نظارت به اجراى قوانین و اعتراض به هر نقض قانونى كه روى دهد.

    4- هوادارى از یك سیاست روشن.

    5- جلوگیرى از تقلیدهاى بى جایى كه از حزب‌هاى اروپا مى‏شود.

    6- روشن گردانیدن اذهان در باره ثروت حقیقى و اینكه سرچشمه آن زمین و آب و هوا و تابش آفتاب است و باید قدر اینها را دانست .

    7- تغییر وضع تجارت و گردانیدن آن به معنى درستش و تطبیق تجارت با مصالح توده و كشور.

    8- كوشش  به رواج علم  و صنعت و تقیید به آنكه تا ممكن است حوایج صنعتى در خود كشور تهیه گردد.

    9- ترویج كشاورزى و اساس زندگى قراردادن آن و كوشش به بزرگى و آبادى دهات و كمى تفاوت میان آنها با شهرها.

    10- جلوگیرى از مفت خورى از هر راه كه باشد و اینكه میزان برخوردارى هركس جربزه و كوشش او باشد.

    11- نبرد با پراكندگى عقاید و كوشش به یكى بودن اندیشه‏ها و آرمانها.

    12- كوشش به فزونى نفوس و اجبارى گردانیدن زناشویى  و سادگى آن.

    13- كوشش به سادگى لباس و افزار زندگى .

    14- كوشش به توسعه و رواج بهداشت همگانى و مبارزه با بیمارى‏ها.

    15- تغییر سازمان و قوانین دادگسترى و ساده گردانیدن قضاوت.

    16- اجبارى گردانیدن ابتدایى و تغییر برنامه آموزشگاهها و از میان بردن تعلیمات زیان‏مند و بیهوده.

    کسروی كسى را به جانشینى خود تعیین نكرد.

    كسروى سلامى خاص در بین پیروان خود ابداع كرد سلام این بود:  پاك زى (یعنى به پاكى زیست نمایى) و در پاسخ گفته مى‏شد پاك زى یا اینكه مى‏گفت بى آك زى (به مفهوم اینكه بى عیب زندگى كنى).

    كسروى در دوران وكالت خود سه فقره وكیل مدافع شد یك بار وكیل مدافع دكتر ارانى[1] و هم قدمان وى بود.

دكتر انور خامنه‌ای در كتاب «پنجاه و سه نفر»  جلد اول  صفحه 167 نوشته است:

    كسروى در مدافعات خود گفت:

    اینها شبیه درآورده بودند اینها حزب نداشتند و حزب بازى كرده بودند اینها بزه كارند  اما بد گهر نیستند اینها را باید گوشمالى داد  نه كیفر به همین اندازه از زندان كه كشیده‏اند باید بسنده كرد كسروى مدافعات سرپاس مختارى را بعهده گرفت و به خوبى دفاع نمود و پولى نگرفت و پیغام داد هر وقت داشتید بپردازید مختارى پس از آزادى از كسانى بود كه در خفا حمایت از كسروى مى‏كرد و مختارى در زندان و زمان آزادى برخلاف تصور عموم قدرت داشت .

    مختارى از خدمه ظهیرالدوله در كرمانشاه بود و به كمك وى ترقى كرد.

    كسروى وكیل مدافع تسخیرى پزشك احمدى بود در دفاعیات خود گفت این شخص مجرم است و بایستى كیفر بیند احمدى با فریاد گفت من كسروى را  به وكالت خود قبول ندارم .

    كسروى دستور داده بود که پیروان وى پلاكى كوچك به رنگ آبی كه نقش خورشید داشت بر لبه كت خود الصاق نمایند كسروى پرچمى نیز تهیه كرد به رنگ آبى تند كه در وسط  آن پرچم خورشید با اشعه‏اش منقوش بود و در كنار خورشید این جمله نوشته شده بود (خدا با ماست)  و این پرچم را در اعیاد به سالن اجتماع  وارد مى‏كرد.

نقل از داعیان پیامبری و خدایی چاپ دوم – تهران – نشر آفرینش – سال 1399 خورشیدی – ویرایش و حواشی از مسعود رضا مدرسی چهاردهی

[1] . ارانی = تقی ارانی نویسنده و نظریه پرداز کمونیست و بنیانگذار معنوی حزب توده ایران .(تبریز 1282- تهران 1318ش).(نقل از دانشنامه دانش گستر ج 2 ص 138).