شماره مقاله 666

تقوی پرهیز از ضرر یقینی است و رهبت پرهیز از ضرر محتمل كه گویا به سبب تذكرات مامعكم و توبیخ اول كافر و تعبیر به بشری و ثمن قلیل وخامت عاقبت غیرمؤمنین یقینی شد و قبل از این بیانات گویا محتمل بود نه آن كه در واقع محتمل بود بلكه به سبب قلت التفات هنوز به حد یقین نرسیده بود.آنجا فرمود : وایای فارهبون و اینجا فرمود: وایای فاتقون و اصل مرهوب و متقی منه یكی است فرق نكرده اما حال راهب و متقی تفاوت كرده از احتمال به یقین رسیده و چون حال آن ها از احتمال به یقین رسیده لذا نسبت علم و حق به آن ها می دهد:آیه 42 – ولاتلبسوا الحق بالباطل و تكتموا الحق و أنتم تعلمون.مپوشانید حق را به باطل و پنهان مكنید حق را با آن كه می دانید.یعنی پس از آن كه صاحب علم و یقین شدید مپوشید لباس حق را به طریق باطل یا مشتبه مكنید حق را به باطل یعنی به مردم مشتبه مكنید حق را به باطل و یا مپوشانید لباس حق را به اندام باطل یعنی باطل را به صورت حق جلوه مدهید و كتمان حق مكنید حق را مخفی مدارید با آن كه شما می دانید حق را یا با آنكه صاحب علمید كه مفعول تعلمون محذوف باشد به طور منسی یعنی نظر به مفعول نباشد و فقط مراد ذو علم بودن باشد.در اینجا چند تدبر و تأمل باید كرد یكی در تلبسوا كه آیا به تمام معانی لفظ ممكن است این آیه را حمل كردن و معنی آیه مستقیم خواهد شد یا آن كه منحصر به معنی پوشیدن لباس باشد. و دیگر حق آیا حق واقعی مراد است یا حق معلوم اعتقادی یعنی هر چیزی را كه به نظر شما حق آمد آن را مخلوط به باطل مسازید یا آن كه مراد از حق معلومات فطریه باشد و مراد از باطل لذایذ طبیعیه یعنی انهماك در لذایذ به درجه ای كه روی معلومات فطریه پوشیده و آنها فراموش شوند.

تفسیر کیوان جلد 1

عباس کیوان قزوینی