اثر : نورالدین چهاردهی

كسروى دو مكتب بنا نهاد یكى حزب آزادگان و دیگرى پاك دینى  و كسى كه وی را تبعیت مى‏نمود مى‏بایست هر دو مشرب وی را بپذیرد و پس از مدتى پیروانش مى‏بایست كتباً متابعت خود را اعلام  می‌داشتند.

    كسروى در كتاب «سرنوشت ایران چه خواهد بود»، رسالۀ «امروز چاره چیست» را منتشر ساخت.

    كسروى در نامه‏ها و آثار خود عنوان سیادتش را نمى‏نوشت گوید «روزنامه پرچم» ارگان حزب آزادگان بود.

و باز نوشته است:

   [ سرنوشت یا  بخت نتیجه كارها و كوششهاى هركس است  و خدا كسى را  براى بدبختى  و بیچارگى نیافریده است و به پیشانى كسى چیزى ننوشته است] :

در صفحه 7 نوشته است :

    [كمونیستى یا سوسیالیستى را  مردان نیك خواهى بنیاد گذارده‏اند] (در صورتى كه پیشه ورى مدتى آذربایجان را مستقل اعلام داشت: چ).

    از اهم كتب سیاسى كسروى كتاب «دادگاه» مى‏باشد كسروى گفت: [ریشه بد آموزیها را براندازیم  و چه آنهایى كه به نام دین یا  كیش رواج یافته  چه آنهایى كه به نام عرفان یا  ادبیات پراكنده شده چه آنهایى كه به نام اندیشه‏هاى نوین اروپایى میان آمده همه را ریشه كن كنیم].

در صفحه 13 نوشته است:

    چون دیدیم سرچشمه گمراهى‏ها و نادانى‏ها كتابست  این است  که  داستان كتاب سوزان پیش آمده ‏است .

در صفحه 23 مى‏گوید:

    جشن كتاب سوزان در یكم دیماه است و یك دسته سوزانیدن «مفاتیح الجنان» و «جامع الدعوات»  و مانند اینها را دستاویزگرفته و هوچیگرى راه انداخته‏اند.

    قرآن هر زمان كه دستاویز بدآموزان و گمراه كنندگان گردید باید از هر راهى است قرآن را از دست آنان گرفت  گرچه به نابود گردانیدن آن باشد].

    این ناچیز دوبار در منزل كسروى درخیابان حافظ با حضور كسروى در جشن كتاب سوزان شركت جستم در ابتدا كسروى سخنرانى كرده، بعد كتابها كه پیروان با خود آورده بودند سوخته مى‏شد .

در صفحه 24 : مخالفین خود را ساعد و هژیر و ممقانى و صدر­الاشراف و داور و جهانبانى را یاد كرده است .

درصفحه 31 گوید : [دعوى پیغمبرى كه شما  نوشته‏اید من از آن ناآگاهم] .

    درباره ایذا و آزار نسبت به پیروانش كه در تبریز سكونت دارند در صفحه 60  می نویسد:

   [ پارسال كه در تبریز آن‏ وحشى گری هاى بسیار پست رخ داد نمایندگان شوروى در آن شهر رنجیدگى نمودند و به دولت آگهى دادند كه اگر بار دیگر چنان شود و وحشى گرى رخ دهد، آنان ناچار خواهند بود به سركوب وحشیان و آشوب گران برخیزند ]

(توجه نمایید) در طول زندگى كسروى دخالت مأمورین سیاسى شوروى را مشاهده مى‏كنیم و پس از درگذشت كسروى رادیو مسكو برنامه‏اى در تعریف و تمجید او برپا داشت و در این ایام عده‏اى از افراد بنام از پیروان كسروى به حزب توده پیوستند . كسروى عده‏اى از رجال كشور را به نام كمپانى خیانت یاد كرد و در آثارش كلمه ماسونرى را بیان نداشته است .

    كسروى در این كتاب از میرزا حسین خان سپهسالار و امین­الدوله و ملكم به نیكى یاد كرده است.

    پس از كسروى دریافتم آئین پاكدینى پلى است به مقصد حزب توده‏ .  

نقل از داعیان پیامبری و خدایی چاپ دوم – تهران – نشر آفرینش – سال 1399 خورشیدی – ویرایش و حواشی از مسعود رضا مدرسی چهاردهی