شماره مقاله 498

و چادرِ زن‏ها چند قسم بود :

1- چادر نماز از چيت يا كرباس يا مخمل كه در خانه سر مى‏كردند و اكنون هم هست و مستدير است (چرخى) نه مربّع و در كرمان و خراسان و تون و طبس و قاين و سيستان چادر بيرونى زن‏ها هم اين است و فقير و غنى يكسان است و افغانستان و بخارا و سمرقند و غيرها نيز همين است و روبند را چنان تنگ مى‏ بندند كه راه نفس هم تنگ مى ‏شود و برابر دهن هميشه از عرق تر است و آنجا زودتر پاره مى‏ شود.

2- چادر كرباس رنگ‏دار خانه خانه شطرنجى كه آن را «چادر شب» و «چادر رختخوابى» هم مى‏گفتند و در همه دهات ايران و در قم و يزد و شهرهاى كوچك نيز بود و مربّع و دو تخته بود مانند قطيفه (هوله) و روبند هم با آن مى‏ بستند و اكنون نيز در قم و بعض دِهات بندرت هست براى زنانِ فقيرِ كم شأن .

3- چادر سياه ريشه‏ دار ريشه‏ هاى بلند تابيده به هم گره خورده كه اندكى مشبّك پيدا مى‏كرد در يزد در كارخانه ‏ها بافته مى‏شد از پنبه و گاهى از ابريشم نيز و خيلى دوام داشت كه تا چند طبقه به ارث مى‏رسيد دو تخته مربع به هم دوخته مى‏شد قيمتش از يك تومان تا 4 تومان و ابريشمِ خالص تا ده تومان و هر تومان ده مثقال نقره مسكوك بود و اين چادر مخصوص اغنياء بود به تفاوت درجات و گاهى اطراف اين چادر با زرى و گلابتون بافته مى‏ شد كه نقره يا نقره ‏نما بود و حالا كه متروك است اگر پيدا شود مى‏ سوزانند و نقره آن را مى ‏گيرند .

4- چادر عبائى كه از بغداد مى‏ آوردند مخصوص به اشراف بود قيمتش از 15 قران تا 50 قران .

و اكنون چادرِ زن‏ها منحصر است به بافته‏ هاى فرنگ و بى‏دوام چنانكه در يك سال پاره مى‏ شود .

کیوان نامه جلد 1

عباس کیوان قزوینی