مقاله شماره 105

در مجله وحید در شماره 15-12- پانزده آذرماه 1351ھ. ش مقاله ‏اى تحت عنوان ماموریت در بهبهان نوشتم كه تلخیص آن از جهت شناسایى به افكار مردم آن سامان ضرورى بنظر میرسد و سپس بفعالیت مشهدى محمدبابا شیرازى مشهور به بابا كه آخرین پیشواى نقطویه بوده و در بهبهان مقیم بود پى برند كه افكار نسل جوان عصر خود را از بند اوهام رهائى بخشید .

بهبهان شهر تاریخى به دو بخش عمده منقسم شده است بخش بهبهان و قنوات كه افراد این دو بخش با هم دشمنى دیرینه داشتند اهالى قنوات را افراد زارع و زحمتكش تشكیل داده خانه آنان مفروش نبود و خرد و كلان بى سواد و بدون پوششى بر روى زمین به استراحت پرداخته و تكه چوبى را سوزانده كه هم از شعله آن بجاى چراغ استفاده مى‏كردند و از تولید گرما بخواب مى‏ رفتند صبح قبل از طلوع آفتاب بمزرعه شتافته و در هنگام غروب دست از كار كشیده و دو ساعت بعد بمنزل میرسیدند اطفال آنان فاقد سواد بودند و از دكتر و دارو بى‏ بهره بودند .

اهالى بهبهان از جهت عقاید بعضى اخبارى و عده‏اى اصولى و اندكى شیخى از پیروان حاج محمد كریم خان كرمانى بودند و شیخ محمد امانت كه این ناچیز عقاید شیخیه را از وى فرا گرفتم در قسمت قنوات سكونت داشت .

براى نمونه اختلاف قنواتى و بهبهانى حكایات و ضرب المثل‏هاى بسیار در افواه زبانزد خاص و عام است از آنجمله گویند كشتى در دریا شناور بود سى و نه تن قنواتى و یك تن بهبهانى بودند یكى از مسافران كه معمر و مردى متدین بود دست بدعا برداشت كه بارالها هوا طوفانى شود كه كشتى و مسافران آن غرق شوند صاحبدلى از آن مرد سبب نفرین بپرسید در پاسخ گفت ما سى و نه تن مسافران كشتى كه همه از اهل محله قنوات هستیم غرق شویم تا یك تن بهبهانى غرقه گردد.

علت این امر ظلم و ستم مالكین بهبهان به این بیچارگان بود و در ایام محرم دسته‏هاى عزادارى قنوات ناچار بودند به امام زاده شاه فضل كه در بخش بهبهان قرار گرفته بود رو آورند لذا بهبهانى‏ها باهالى قنوات سرزنش كرده كه شما فاقد امام زاده مى‏باشید.

بزرگان قنوات پس از شور و مشورت بسیار دو نفر لر بویراحمد عامى را پیدا كردند بنام رجبین كه هر دو تن رجب نام بودند روزى این رجب نامان مدعى شدند در تپه‏اى در بخش قنوات كه محل مزبله شهردارى بود در عالم رویا دریافته‏اند كه مزار بى بى زبیده خاتون است در اندك مدتى بناى عظیمى بر پا گردید و منزلى براى متولى ساخته شد.

در بهبهان اغلب ساختمانها با گچ و سنگ و یك بنا با ده طفل خردسال كه دستیار وى مى‏باشد یك اطاق در یك روز آماده مى‏سازد در بناى مكان بى بى زبیده فقط كارگر ساده مزد مى‏گرفت و بقیه كارها برایگان انجام مى‏گرفت رئیس دفتر دادگاه بهبهان مدعى مالكیت زمین شد و متولى مزار گشت و بهر یك از رجب نامان روزانه بیست ریال دستمزد مى‏داد و شبهاى چهارشنبه مخصوص زیارت بانوان قرار گرفت .

پس از مدتى از بهبهان منتقل شدم و پس از دو سال مجدداً مامور بهبهان شدم پس از یك ماه این دو تن نزد من آمدند كه ما خواب جعل كردیم و متولى بما وجهى نداده بیرونمان ساخت از آنان بشخصه بازجویى كرده پرونده امر را به دادگاه فرستادم البته رجبین طرفى نه بستند.

البته درباره امام زاده‏ها باید گفت كه اغلب مقابر مشایخ صوفیه است فقط مزار عبدالعظیم در رى و امام زاده معصومه در قم و شاه چراغ در شیراز مستند بوده و جاى ابهام و تردید نیست. البته مزار سادات حسنى زیدى مذهب در گیلان و مازندران قرار گرفته است كه مذهب اثنى عشرى نداشته‏اند .در سیادت آنان جاى تردید نمى ‏باشد. این گفتار نمونه تعصب محلى و مقابله با بیداد ستمگران بوده كه در چنین وضع و حالتى مخالفت خود را نشان دادند.

کتاب سیری درتصوف

اثر نورالدین چهاردهی

محمد بابا شیرازی آخرین پیشوای نقطویه که مدت شصت سال در بهبهان مقیم بود ودر همان شهر مدفون گردید.

نگارنده را بجانشینی خود منصوب کرد اما گرد این کار نگشتم .