شماره مقاله 194

اين صورت تن به خيمه ‏اى ماند راست

جان سلطانى كه منزلش دار بقا است

فرّاش ز بهر منزل آينـده

نه خيمه بيفكند چو سلطان برخواست

استفهام انكاريست انكار نفى است كه مراد اثبات مى ‏شود .گرچه ميشايد كه رومى رباعى خيّام را ديده و پسنديده پس يك تصرف علمى در آن نموده كه مسئله حكيمانه‏ اى ساخته و اقتباساً نسبت به خود داده است ،و شايد از اول مال رومى باشد و ديگران به مناسبت لفظ خيمه نام خيّام را داخل رباعى كرده و نسبت به خيّام داده ‏اند. همچنين مكالمه شاعر با حضرت رسول ابداً از خيام نيست طرزِ آنها شبيه به اسلوب خيّام نيست گذشته از اين در نسخ قديمه هيچيك ازين سؤال و جواب موجود نيستند و اين هم مؤيدِ اصلى نبودنِ آنها است و مربوط بودن دو شعر به عنوان سؤال و جواب جاى ديگر نظيرى ندارد كه از يك نفر باشد اگر دو شاعر به شعر هم جواب دهند مطلب ديگريست مانندِ رباعى ابوسعيد ابوالخير در جواب رباعىِ ابوعلى سينا (كه آن نيز به خيام منسوب شده و من در شرح سابق شرح كرده ‏ام).

رباعیات خیام

عباس کیوان قزوینی