شماره مقاله 207

16. اى بيخبران شكل مجسَّم هيچ است

وين طارم نه سپهر اَرقَم هيچ است

خوشباش كازين (اين)نشيمن كون و فساد

وابسته يك دميم و آن هم هيچ است

يكدم نفس آخر عمر است يا آنكه هر آنى كه در آنى يكدم بيشتر نيست زيرا آنات زمان مستحيل‏ الجمع‏ اند تا آن حاضر معدوم نشود آن لاحق موجود نمى ‏شود مانند اجزاء حركت توسّطيّة يا آنكه مراد جان زمانست‏ كه آن سيّال مى ‏نامند و هيچ است اشاره به عدم وجود استقلالى زمان است و من در ثمرالحيوة از صفحه 84 تا 104 در زمان سخنانى كه تاكنون گفته نشده گفته‏ ام نسخه بدل اين رباعى بهتر است

(هيهات كه اين جسم مجسّم هيچست – وين دائره و سطح مجسّم هيچست – درياب كه در كشاكش موت و حيوة) مراد دم مرگست كه مزاج با سبب مرگ در نزاعست و به يك دمى هم كه اِمرارِ حيوة و دفعِ موت كند راضيست كه مرگ يك نفس ديرتر رو دهد.

***

نویسنده: عباس كيوان قزويني

رباعیات خیام