شماره مقاله315

رباعی دهم

تا چند ز مسجد و نماز و روزه

در ميكده ‏ها مست شو از دريـوزه

خيّام بخور باده كه اين خاكِ تو را

گه جام كنند و گه سبو گه كوزه (1)

(1) يعنى اگر بخورى خاكِ تو جام و سبو مى ‏شود يا آنكه بهر حال خواهد شد چه بخورى چه نخورى پس بخور .و براى آنكه به علّتِ مستى تكليف نماز و روزه از تو ساقط شود لازم است مست شدن كه اگر خود سرمايه ندارى بارى به گدائى ته پياله‏ هاى مَيخواران مست شو كه اين هم خود يك عبادتيست نفس اماره را به ذلّت گدائى انداختن .عبادت را منحصر به صورتى معيّنِ مشهور نبايد دانست هرچه از خودى بكاهد جهة خدائى بجايش خواهد آمد (اَلعُبوُديةُ جَوهَرَةٌ كتُههُا الرُّبوُبِيّةُ)لطيفه خدائى در جانِ بشر مكمون است و پرده خودبينى آن را پوشانيده برداشتن اين پرده به هر وسيله عبادت است كه ظاهر نماينده آن لطيفه كامنه خدائى است يك معنىِ خداى ناديده همين است كه با پرده خودى ديده نمى‏ شود .و ديگر آنكه تو وارثِ اين جام و سبوئى زيرا تنِ تو از اينها بوده و آخر هم خواهد شد.

***

نویسنده: عباس كيوان قزويني

رباعیات خیام