مقاله شماره 150

فرزانه شيدوش عارف و نويسنده دانشمند زرتشي است و در خدمت حضرت ساسان بنده مراحل طريقت را طي و به مقامات عاليه نايل گرديده است . به قول صاحب شارستان «بعضي از علماي جاهل فرزانه شيدوش مريد حضرت ساسان بنده را تكفير در صدد قتلش برآمدند . شيدوش پيشكار مرشد خويش بود . رساله اي بر رد آنها نوشت و پالان خران نام نهاد. علما از مطالعه آن مضطرب شدند و در صدد قتل هر دو برآمدند ليكن به آنها دست نمي يافتند . تا روزي ساسان بنده را در مجلسي ديدند صحبت كردند و ساسان بنده آنها را ملامت و ريشخند نمود خواستند او را بگيرند از نظر آنها غايب شد . لهذا علما از اعمال خود منفعل گشته شخصي را به منزلي كه ساسان بنده در اول رحل اقامت افكنده بود فرستادند تا پوزش بخواهد و در خواست نمايد تا پالان خران را منتشر نسازد . ساسان بنده در را باز و بر او تبسم نمود و قبل از آنكه اظهاري از او شود ، ما في الضمير وي را به او گفت و نسخه پالان خران را به او داد .

در زير بخشي است از مندرجات پالان خران كه صاحب شارستان ضبط نموده است :

«اي متعصبين بي دانش و كوران مادر زاد بي بينش كه قلوب خبيثه ايشان از بغض حكما و اهل الله مالا مال است … از ائمه فساد و ارباب كفر و فجور ايشانند ، چه كفر اضمار راستي است و آن از ايشان است … در خدمت شهوت خسيس و ذوات شريفه را كه شريك ملااعلي است در رتبت و بندگي اخس موالي آن نفس بهيمي كه قسم ديگر حيوانات است فرود آرند و اين راي بيشتر فرو مايگان جهال است كه اكنون شهرت به علما دارند .

ز سنت نبيني در ايشان اثر

به خواب پيشين و خورد سحر

از معاد تصور كرده اند كه هم از جنس لذات وشهوات اين جهاني باشد تا از بهشت عدن و قرب حق تعالي فرط قدرت بر تحصيل مطاعم لذيذ و تمكن از تناكح شهي و وصول به مشارب هني مرغوب بطلبند … و هكذا.»

تاريخ زرتشتيان – فرزانگان زرتشتي

رشید شهمردان