شماره مقاله 229

97. اين قافله عمر عجب مى ‏گذرد

درياب شبى كه از طرب مى ‏گذرد

ساقى غم فرداى قيامت چه خورى

پيش آر پياله را كه شب مى ‏گذرد

عمر را به چند چيز تشبيه توان نمود از چند حيثيّت و به چند نظر و غايت اينجا كه به قافله تشبيه شده مبتنى بر شماره سالها و روزها و نَفَس‏ها است كه با سرعتى تمام در تناقص است و هر قافله را بايد گفت كه به مقصد نزديك‏تر است گرچه تازه به راه افتاده‏ باشد و عجب از دو چيز است يكى از سرعت آن و يكى از غفلتِ ما ،و گذشتن از طرب دو معنى دارد يكى آنكه مگذار بى ‏طرب گذرد و يكى آنكه اگر در طربى نيكو قدردان كه طرب‏ها دارند مى ‏روند و تمام مى ‏شود پس هر شب كه بگذرد چنان دان كه يك فرزند عزيزى از تو مرده بايد قدر فرزند باقيمانده را كه فردا شب است بيشتر بدانى و بر كمّ و كيف طرب بيفزائى نه آنكه عزاى فرزند مرده را چنان بگيرى كه از ياد فرزند زنده در روى ،شب گذشتن ضَربُ ‏المَثَل است براى گذشتن بديها و غمها و براى فرصت از دست رفتن در كارهاى پنهانى.

نویسنده: عباس كيوان قزويني

رباعیات خیام