شماره مقاله 399

. 53زين پيش نشان بودنى ‏ها بودست

پيوسته قلم ز نيك و بد ناسوده ‏است

تقدير تو را هر آنچه بايست بداد

غم خوردن و كوشيدن ما بيهودست (1)

يعنى قلم پيوسته در نوشتن است يا نيكى ‏ها را يا بدى ‏ها را اعمّ از قلم صنع و تقدير كه به دست خدا است و از خواست خدا مى ‏نويسد و از قلم حساب كه به دست كرام‏ الكاتبين است كه اعمال مكلّفين را مى‏ نويسد.

(1) كوشش چون نسبتش به ما است بيهوده‏ است والّا مكلّفيم به كوشش و اگر به دستور تكليف بكوشيم بيهوده هم نيست همان غمخوارى و شرمسارىِ گنه‏ كار عبادتيست مؤثرِ در آمرزش امّا نسبة به امور دنيويّه بلى بى ‏اثر است هم غم و هم كوشش ،و ظاهرِ اين شعر هم در امور دنيويه است گرچه در آن هم مكلّفيم به كوشش كه خدا بيكار را دشمن دارد .نسخه بدل بر لوح نشان بود نه پنهان بود است – پيوسته فلك ز ننگ ما ناسوده است – در روز ازل هر آنچه.

نویسنده: عباس كيوان قزويني

رباعیات خیام